گروه اقتصاد کلان پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد، رشد نقدینگی در اقتصاد ایران به مرز خطرناکی رسیده است. کارشناسان معتقدند اگر دولت با ابزارهای مناسب نتواند سیل نقدینگی را کنترل کند باید منتظر سیل عظیمی باشیم که اقتصاد ایران را با خود می برد و آسیبها و خسارت هایی که وارد می کند شاید قابل جبران نباشد. موضوع دیگری که این روزها عامل دیگری در افزایش رشد نقدینگی که بانک مرکزی به صراحت بدان اشاره کرده افزایش مطالبات بانک مرکزی از دولت در موضوع استفاده دولت از وجوه تنخواه گردان به میزان ۵۵.۵ هزار میلیارد تومان است. حسین درودیان اقتصاد دان و کارشناس مسائل اقتصادی در این گفت وگو نقش عوامل موثر بر افزایش نقدینگی و پایه پولی و نقش دولت دوازدهم در مقدارهای سرسام آور اعلام شده دارد.
حسین درودیان اقتصاد دان و استاد دانشگاه در گفت و گو با رادار اقتصاد در خصوص افزایش نرخ رشد نقدینگی و افزایش تورم در سال های گذشته و اثرات بلند مدت آن دراقتصاد به اصلی ترین عوامل این موضوع پرداخت و دراین باره گفت: متاسفانه در هشت سال دولت آقای روحانی نرخ رشد نقدینگی رکورد زد و به بالاترین حد ممکن رسید بنحوی که بالاتر از میانگینی بود که در سال های گذشته آمار و ارقام آن ثبت شده بود. اگر بخواهیم درباره چرایی وچگونگی رشد نقدینگی سرسام آور در اقتصاد ایران سخن بگوییم می توان گفت به طور کلی از وقتی بانکهای خصوصی وارد اقتصاد شدند نرخ رشد نقدینگی به طور معنی داری نسبت به گذشته بین ۵تا ۶درصد افزایش یافت.
وی در این باره گفت: مساله مهمی که در این موضوع باید مورد توجه قرار بگیرد اصلاحات نظام مالی است تا از مشکلات و چالش های نظام بانکی جلوگیری شود. تا زمانی که نظام مالی و بانکی کشور با مشکلات متعددی در گیر است و تنگناها روز به روز عمیق تر می شود این مساله به خودی خود روی نرخ رشد نقدینگی تاثیر می گذارد.
حسین درودیان در این باره تصریح کرد: وقتی از برخی چالش های نظام بانکی صحبت می کنیم بخشی از آن به دارایی های بانک برمی گردد که نقد یا وصول نمی شوند. نقد کردن دارایی و وصول مطالبات و بازنگشتن تسهیلات، موجب محو کنندگی پول در ترازنامه بانکها می شود. وقتی این اتفاق ها در حوزه بانکی اتفاق نمی افتد، رشد نقدینگی مقداری بالاتر قرار می گیرد یعنی اگربانکها به دلیل تقاضایی که دربخش های اقتصادی است بخواهند وامی پرداخت کنند با توجه به اینکه وام های قبلی برنگشته است یعنی رشد نقدینگی از آنچه قبلا بوده بیشتر می شود.
حسین درودیان استاد اقتصاد با بیان اینکه در دوره آقای روحانی نظام بانکی عامل مهمی در افزایش رشد نقدینگی بود گفت: این مشکل در دولت آقای روحانی حاد بود و عامل اصلی رشد نقدینگی وضعیت نظام بانکی بود. البته طی سال های اخیر مسائل بودجه دولت نیز دراین موضوع نقش ایفا کرد اگر کسری بودجه دولت در حد متعارفی باشد می توان گفت روی نرخ رشد نقدینگی تاثیری ندارد اما اگر عدد بزرگی مثل عددهایی که در یکی دو سال اخیر رشد یافته عامل محرکی و جدیدی روی رشد نقدینگی به شمار می رود.
وی در ادامه خاطر نشان کرد: در درجه اول رشد نقدینگی به خاطر عملکرد نظام بانکی است وقتی کسری بودجه عدد بزرگی شود این موضوع هم به عامل قبلی اضافه می شود، بنابراین وضعیت را بدتر از سابق می کند.
حسین درودیان درباره برداشت های تنخواه دولت و فشارهایی که از این طریق به اقتصاد کشور وارد شده گفت: وقتی دولت اول سال تنخواه می گیرد به دلیل اینکه عمده درآمدهای دولت در نیمه سال محقق می شود مثل مالیات ها، اگر دولت به دلیل ناهماهنگی درآمدی خود نتواند بخش مهمی از تنخواهی که گرفته را بازگرداند این موضوع نیز منجر به افزایش نقدینگی می شود، اما نه به شدت. هر چند بخشی از رشد پایه پولی در اقتصاد ضروری است، در عین حال لازم نیست دولت همه تنخواهی که می گیرد را بازگرداند، یعنی لازم نیست همه آن را برگرداند واینگونه نیست که روی رشد نقدینگی تاثیربگذارد یا منجر به بالا رفتن شدید پایه پولی شود. منتهی اگر عدد تنخواه خیلی بزرگ باشد و مبلغی که دولت باید بازگرداند با آنچه به عنوان تنخواه دریافت کرده بازنگردد، یک عامل جدید برای افزایش نقدینگی ایجاد شده بنابراین این موضوع نیز روی رشد نقدینگی تاثیر می گذارد.
حسین درودیان درباره تنخواه دریافتی دولت در سال ۹۹ گفت: مثلا در سال گذشته چندان این مساله محقق نشد امسال هم درباره اینکه تنخواه بزرگی دریافت شده هنوز نمی توان قضاوت کرد که عملکرد دولت در این موضوع چگونه بوده است اما به دلیل تورم، با توجه به اینکه ممکن است درآمدهای مالیاتی خوبی نصیب دولت شود لذا در حال حاضر درباره اینکه دولت تنخواه سال ۱۴۰۰ را برمی گرداند یا چه بخشی از آن را برمی گرداند نمی توان اظهار نظر کرد.
کارشناس و تحلیلگر مسائل اقتصادی درباره اینکه عوامل موثر بر رشد نرخ نقدینگی چیست گفت: در این موضوع شکی وجود ندارد که مهمترین عامل در انتظارات تورمی در کوتاه مدت نرخ ارز است، اما نرخ نقدینگی روی انتظارات تورمی تاثیر گذار نیست . به همین خاطر خیال می کنم اگر بتوانیم نرخ ارز را با ثبات کنیم و نشان دهیم کنترل شده، آن زمان می توان گفت انتظارات تورمی مهار شده اما تاثیر واقعی که نقدینگی روی تورم می گذارد پابرجاست و موضوعی غیر از انتظارات است و تاثیر واقعی خواهد داشت.
حسین درودیان در پایان خاطر نشان کرد: وقتی دچار مشکلات تحریمی و جهش نرخ ارز می شویم نیازبه رشد نقدینگی بیشتر می شود بنابراین مقداری از رشد نقدینگی کشور به دلیل تحریم ها و افزایش نرخ ارز است که اقتصاد کشور را از جهات مختلف با مشکلات عدیده ای مواجه کرده است.
نظر شما